O Ribeiro dende O Ceo

  Autor das fotografías : Carlos Miguel Menacho García

 

Mapa de situación de Razamonde. Cenlle (Ourense). Sacado de Google Earth

 

       

Mapas sacados do Dx: Dicionario Xeográfico Ilustrado de Galicia. Tomo 7

Sobre o topónimo Cenlle,  resumo o traballo de  Frutos Fernández no seu libro Nomes do Ribeiro (1)  "...Outro dos topónimos únicos do Ribeiro...".  Propón dúas hipótesis. "...Parece un antrotopónimo claro. Derivado dun antiguo posesor de nome Caelius, escrito tardiamente Ceelius. O xenitivo, Caelii ou Ceelii, explicaría perfectamente o nome de Cenlle...". A outra hipótese "... Non desbotaría unha posible  relación do nome coa situación xeográfica de Cenlle, xusto no cume do coto que separa os vales do Avia e do Miño. Teño observado cómo bastantes microtopónimos con situaciones semellantes reciben o nome do ´Ceo´. Cenlle aparece en algúns documentos medievais como Caelo  ou villa caelio´. Ó fin e ó cabo Caelius ´do ceo´, é nome que deriva de Caelum ´ceo..."´. Non esquezamos que un dos sete outeiros de Roma era o "collis caelii".

 

Mapas sacados do Dx: Dicionario Xeográfico Ilustrado de Galicia. Tomo 7

Parroquias de Cenlle (O Ribeiro- Ourense). En Amarelo Razamonde.

 

Sobre o topónimo Razamonde,  o nome do lugar e freguexía de Sta. María de Razamonde di Frutos Fdez. (1) "O nome do lugar e freguexía de Sta. María de Razamonde (Cenlle) é único dentro do NG...". Explica que hai moitos lugares en Galicia coa mesma orixe e lixeiras variacións vocálicas como Rozamonde, Recemonde e Recemunde. "...Trátase en tódolos casos de antrotopónimos derivados de antiguos posesores de nome xermánico Recemundus, de antiguas villam Recemundi. Temos constancia documental desta forma a través da primeira referencia histórica do lugar do Ribeiro no ano 1142..." "...Recemundus e nome  composto da raíz  Rek-, Rik-  ´rico, poderoso´ presente  en nomes como Recaredo, Ricardo ou Enrique e da raíz -mund ´protección´,  que aparece en nomes como Edmundo ou Veremundo...". E que deixou importante  pegada na toponimia de Galicia Mondariz, Mundín, Salamonde, Diomondi, etc.

 

NG é o Nomenclator (catálogo de nomes) de Galicia. Xunta de Galicia.

 

Igrexa de Sta. Maria de Razamonde. Razamonde. (Cenlle-O Ribeiro-Ourense).

Sobre esta igrexa podedes visitar este link.

 

Parroquia de Razamonde. (Cenlle-O Ribeiro-Ourense).

A recta de Razamonde cruzando a fotografía e paralela o río Miño.  Ó fondo o río Miño. Fotografía sacada mirando ao Sur.

 

Parroquia de Razamonde. (Cenlle-O Ribeiro-Ourense).

Fotografía sacada mirando ao Norte. Podedes ver arriba un trozo da A52.

 

 

Lugar de O Barral. Razamonde. (Cenlle-O Ribeiro-Ourense).

Sobre o topónimo O Barral,   nome do lugar na freguexía de Razamonde di Frutos Fdez. (1) "...Son innumerables os topónimos coa raíz *Barr en Galicia...". "...Barro vén da voz prerromana *barro ´lodo, fango, arxila´. Para Corominas & Pacual  o vocablo procede do radical prerromano *barr-, quizais de orixen céltico, que ten o significado de ´árxila, lama ou fango´.

 

Lugar de O Lameiro de Montes. Razamonde. (Cenlle-O Ribeiro-Ourense).

Sobre o topónimo O Lameiro,   nome do lugar na freguexía de Razamonde di Frutos Fdez. (1) "...Procede da voz lama ´barro, bulleiro, lodo´, en todo caso terra húmida que se pega moito a ferramenta ou ó mesmo calzado. Sobre a súa orixen hai diversidade de opinións, que coinciden na súa natureza prerromana...". "...Independentemente de cal sexa o tema, en Galicia son  lameiros ou lamentos aqueles terreos con abundante auga e significativa proporción de arxila..."

 

En Lagarellos hai unha fonte romana marabillosa. Tendes no mapa a situación exacta da misma Razamonde. (Cenlle-ORibeiro-Ourense)

Sobre o topónimo Lagarellos,   nome do lugar na freguexía de Razamonde di Frutos Fdez. (1) "...É topónimo único dentro dos rexistrados no NG. O significado deste Lagarellos parece que nada ten que ver cos lagares onde se pisaban e prensaban as uvas, malia que a orixen etimolóxica das palabras é a mesma. Lagarellos é un hidrónomo, derivado da palabra latina lacus ´lago ou lagoa´, pero tamén pila ou pilón. A forma latina lacunaris, que sempre se corresponde con lugares onde se forman pequenas pozas ou lagoas, está na orixe do topónimo Lagares...", do que Lagarellos sería unha forma diminutiva.

 

NG é o Nomenclator (catálogo de nomes) de Galicia. Xunta de Galicia.

--o--

 

(1) Sobre a explicación dos topónimos, resumo ó que escribe Frutos Fernández González. no seu sensacional libro "Nomes do Ribeiro", editado polo  Instituto de Estudios Carballiñenses no ano 2007.

 

Nota: os textos sobre os topónimos dos lugares deste traballo están sacados do libro citado en (1) , resumo feito por Secundino Lorenzo Fdez e supervisado polo autor do libro. 

Felicitar a Frutos Fernández Glez. polo seu  marabilloso traballo e darlle as grazas por todo ó que aporta O Ribeiro un libro como o seu.

 

 

 

Volver