Boborás dende o Ceo-Boborás a vista de pájaro.

Autor das fotografías : Carlos Miguel Menacho García

Concello de  Boborás. Ourense.

Mapa copiado do libro DX, Dicionario Xeográfico ilustrado de Galicia. 

 

Sobre o topónimo Boborás,  di Frutos Fdez. (1)   "...Soamente se rexistra un Boborás  no NG.  É o topónimo que denomina o lugar da freguesía de Santa María de Xuvencos que tamén da nome ó concello...Aparece citado por primeira vez nun documento de Oseira do ano 1237...Trataríase dun fitotopónimo  que viría de abóbora (abobra  en castelán) do latín hispano apoperes, especie de cabaza grande que según don Eladio Rodríguez , era preciosa para facer doces; e así debe ser, pois cónstame que o ilustre  lexicógrafo ribeirán de San Clodio era moi lambisqueiro.

Dice Frutos que "...non desbotaría a hipótesis antroponímica...Tal vez dun *Boberanus, que podería estar relacionado co nome xermánico Bobe ´rapaz, neno´, proceda Boborás.

NG é o nomenclator de Galicia.  Xunta de Galicia.

 

San Mamede de Moldes. Parroquia de Boborás. Ourense.

Mapa copiado do libro DX, Dicionario Xeográfico ilustrado de Galicia.

 

Sobre o topónimo Moldes,  di Frutos Fdez. (1)   "...No catálogo de voces, escribía Sarmiento con respecto a Moldes "...Nombres de muchos lugaritos de Galicia es de dificil origen...". E tiña razón dice Frutos, que lle dedica nada menos que catro páxinas...Hai polo tanto varias teorías pero que non son convincentes, algunhas teñen que ver cos muiños, no latín molinos, outras son máis complicadas xa que falan de momentos medievais  dos muladies que eran cristianos que logo abrazaron o islamismo e seica viñeron en grupo a zona de Moldes. Hai unha teoría portuguesa que volve a relacionar o tema cos muíños da zona, ou sexa considerano un hidrónimo a partir de Molides, Moldes e outros.

 

Parroquia de San Mamede de Moldes. Boborás. Google Earth

 

Igrexa Parroquial de San Mamede de Moldes

Coordenadas: 42°25'0.97"N 8°7'41.68"W

Altitud: 405 m

https://www.galiciamaxica.eu/galicia/iglesia-de-moldes/

 

Igrexa Parroquial de San Mamede de Moldes
 

 

Igrexa Parroquial de San Mamede de Moldes. Historia.

 

Igrexa Parroquial de San Mamede de Moldes.

 

Igrexa Parroquial de San Mamede de Moldes.

 

Igrexa de San Bieito de Moldes.

 

Igrexa de San Bieito de Moldes.

 

En San Mamede de Moldes hai moita historia. Esta é a de San Bieito. Tamén o Pazo da dereita de Antón Losada Dieguez.

 

San Bieito de Moldes.

 

Esta é a situación da Igrexa de San Bieito.

 

A Groba. San Mamede de Moldes. Boborás.

 

Sobre o topónimo (A) Groba,  di Frutos Fdez. (1)   "...é unha palabra xermánica...deriva do gótico grova, que significa fondal, depresión ou encañada..."

 

 

A Groba. San Mamede de Moldes. Boborás.

 

Laxa. San Mamede de Moldes. Boborás.

 

Sobre o topónimo Laxas,  di Frutos Fdez. (1)   "...Son os derivados de laxe, laxa, laias...´penedo grande que presenta unha superficie lisa e pouco sobresainte sobre a terra´ son moi abundantes en Galicia..."

 

Laxa. San Mamede de Moldes. Boborás.

 

 

Moldes. San Mamede de Moldes. Boborás.

 

Moldes. San Mamede de Moldes. Boborás.

 

 

Moldes. San Mamede de Moldes. Boborás.

 

Nonás. San Mamede de Moldes. Boborás.

 

Sobre o topónimo Nonás,  di Frutos Fdez. (1)   "...é un antropónimo, derivado do nome dun antigo posesor Nonno, o actual Nuno.. Así o indica a primeira referencia que encontramos deste lugar na colección diplomática de Oseira... O final despois de varias transformacións quedou Nonás..."

 

Paradela. San Mamede de Moldes. Boborás.

 

Paradela. San Mamede de Moldes. Boborás.

 

Ponterriza. San Mamede de Moldes. Boborás.

 

O Porto do Carro. San Mamede de Moldes. Boborás.

Sobre o topónimo O Porto do Carro,  di Frutos Fdez. (1)   "...Son máis de douscentos os nomes de lugar derivados do latín portus ´porto ´ que temos en Galicia. O topónimo porto refírese tanto ós portos de mar coma ós puntos de paso dun río...". Neste caso está claro que é un paso do río por onde tamén poden pasar os carros.

 

Valiñas. San Mamede de Moldes. Boborás.

 

Sobre o topónimo Valiñas,  di Frutos Fdez. (1)   "...Moi comúns son os topónimos onde val aparece acompañado dun adxectivo cualificativo...Valiñas de vallinas, o significado aquí pode corresponder ó de leiras chairas e fértiles nunha ladeira, consistente cunha acepción que rexistraba Covarrubias no seu dicionario valle, vallis, valeiras en lugares nos que aproveitan partes chairas nas ladeiras..."

 

Valiñas. San Mamede de Moldes. Boborás.

 

Xesteira. San Mamede de Moldes. Boborás.

 

Xesteira. San Mamede de Moldes. Boborás.

 

 

 

--o--

 

(1) Sobre a explicación dos topónimos, resumo ó que escribe Frutos Fernández González. no seu sensacional libro "Nomes do Ribeiro", editado polo  Instituto de Estudios Carballiñenses no ano 2007.

 

Nota: os textos sobre os topónimos dos lugares deste traballo están sacados do libro citado en (1)  , resumo feito por Secundino Lorenzo Fdez e supervisado polo autor do libro. 

Felicitar a Frutos Fernández Glez. polo seu  marabilloso traballo e darlle as grazas por todo ó que aporta O Ribeiro un libro como o seu.

Engadir que este libro xa ten unha segunda edición, onde se incorporan novos vocábulos, corrixense cousas do anterior e engádense términos e explicacións relativos as castes de uvas do Ribeiro. Está publicado por Andavira Editorial en xuño do ano 2023. Ver este link onde foi presentado o libro, as súas características e outros detalles importantes.Felicitar novamente a Frutos Fernández  polo seu sensacional traballo.

 

 

Volver