O Ribeiro dende O Ceo
Autor das fotografías : Carlos Miguel Menacho García
Concello de Castrelo de Miño. O Ribeiro. Ourense.
Mapa copiado do libro DX, Dicionario Xeográfico ilustrado
de Galicia. Tomo 7.
Sobre o topónimo Castrelo, di Frutos Fdez. (1)
"...É unha forma híbrida de Castro
e Castelo, é voz tamén antiga...A súa vez Castro deriva do
latín castrum, castri
´castelo, forte, campamento fortificado´... Tanto Castrello
como Castrellum
son comúns nos documentos medivais. O nome de Castrelo pertence hoxe en
exclusiva, no Ribeiro, ó Concello de Castrelo de Miño, e as súas freguesías de
Sta María de Castrelo e Santo Estevo de Ponte Castrelo, terras todas da ribeira
esquerda do Miño; pero, no pasado o nome de Castrelo chegaba tamén a ribeira
dereita, de tal xeito a actual freguesía de San Paio de Ventosela figura en
documentos antigos como San Paio de Castrelo. O mesmo castelo
que parece estar detrás do nome de Castrelo parece que estivo
situado no Monte do Castro, en términos de San Paio Na Ribeira dereita parece
que tamén existíu no século X un mosteiro feminino que levaba o nome de mosteiro
de Castrellum..."
Parroquia de Santo Estevo de Ponte Castrelo. Castrelo de Miño.
O Ribeiro. Ourense.
Mapa copiado do libro DX, Dicionario Xeográfico ilustrado
de Galicia. Tomo7
Sobre o topónimo Ponte, di Frutos Fdez., entre
outros moitos comentarios (1)
"...Máis de douscentos lugares de Galicia levan de nome algún topónimo
relacionado con Ponte...Trátase de lugares formados a carón dunha
ponte. O topónimo provén do latín pons, pontis ´ponte´, do
acusativo pontem>ponte. Temos referencias documentais de pontes na
diplomática medieval galega desde o século VI, pero no Ribeiro temos que esperar
ata o século XIII para atopar a primeira: "ponte de castrelo I modium de
pane"...Trátase dunha manda testamentaria para contribuir á obra de
Ponte de Castrelo
cun moio de pan. Eran mandas moi frecuentes, pois considerábanse as pontes,
o mesmo que as igrexas, obras de grande interese para a sociedade, e polo
tanto contribuir a súa construcción, debía resultar moi beneficioso para a súa
salvación..."
Santo Estevo de Ponte Castrelo. Castrelo de Miño. O Ribeiro.
Ourense.
Igrexa de Santo Estevo de Ponte Castrelo. Castrelo de Miño. O
Ribeiro. Ourense
Igrexa de Santo Estevo de Ponte Castrelo. Castrelo de Miño. O
Ribeiro. Ourense
Igrexa de Santo Estevo de Ponte Castrelo. Castrelo de Miño. O
Ribeiro. Ourense
A Frieira. Santo Estevo de Ponte Castrelo. Castrelo de Miño. O Ribeiro.
Ourense.
Oleiros. Santo Estevo de Ponte Castrelo. Castrelo de Miño. O Ribeiro.
Ourense.
Sobre o topónimo Oleiros, di Frutos Fdez. (1)
"...É un topónimo que nos fala da antigua existencia de oleiros ou
alfareiros, neste caso dos antigos centros de traballo do barro do Ribeiro, unha
industria que se mantivo na zona de Cartelle e Ramirás..."
Parada. Santo Estevo de Ponte Castrelo. Castrelo de Miño. O Ribeiro.
Ourense.
O Pousadoiro. Santo Estevo de Ponte Castrelo. Castrelo de Miño. O Ribeiro.
Ourense.
Sobre o topónimo Pousa e Pousadoiro, di Frutos Fdez. (1)
"...Eran granxas ou casas de campo ó coidado de labradores que tiñan
esas propiedades aforadas ós señores...O Pousadoiro acostumaban denominar
lugares apropiados, de forma natural ou con algún tipo de construcción, para
pousar a carga e descansar normalmente nunha subida..."
O Pousadoiro. Santo Estevo de Ponte Castrelo. Castrelo de Miño. O Ribeiro.
Ourense.
Santo Estevo. Santo Estevo de Ponte Castrelo. Castrelo de Miño. O Ribeiro.
Ourense.
Souto. Santo Estevo de Ponte Castrelo. Castrelo de Miño. O Ribeiro.
Ourense.
Souto. Santo Estevo de Ponte Castrelo. Castrelo de Miño. O Ribeiro.
Ourense.
--o--
(1) Sobre a explicación
dos topónimos, resumo ó que escribe Frutos
Fernández González. no seu sensacional libro "Nomes do Ribeiro",
editado polo
Instituto de Estudios Carballiñenses no ano 2007.
Nota: os textos sobre os
topónimos dos lugares deste traballo están sacados do libro citado en (1)
, resumo feito por
Secundino Lorenzo Fdez e supervisado polo autor do libro.
Felicitar a
Frutos Fernández
Glez. polo seu marabilloso traballo e darlle as grazas por todo ó que
aporta O Ribeiro un libro como o seu.
Volver