Disfrazados de maiores.
Frutos Fernández González.
Fotografía dos que asistiron a 2ª Xuntanza da Asoc.
Cult. Exaprin de Ribadavia, 30/05/2009. A Veronza. Ribadavia.
Un é de onde estudou o bacharelato.
Afirma iso Max Aub no seu libro La Gallina Ciega, e estou
totalmente de acordo. Evidentemente, esto non exclúe a posibilidade
de que un tamén sexa doutros lados: de onde naceu, de onde pasou a
infancia, de onde vive...... Un pode ser de moitos sitios, pero
entre eles sempre estará aquel onde estudou o bacharelato.
Cando onte me dirixía a Ribadavia, á xuntanza de vellos alumnos do
Instituto, ía nervioso, inquedo. Non sabía nin sequera con quen me
ía atopar. A miña promoción comezou no curso 1966-67, foi a última
do antigo Bacharelato Técnico. Mentres, a asociación que organiza
isto, EXAPRIN, está formada, sobre todo, por xente que xa estudou o
Bacharelato digamos normal, que comezou en Ribadavia no curso
seguinte, no 1967-68, coa novidade de que tamén entraron as mulleres
ese mesmo ano no Instituto, aínda que separadas dos homes.
Aquelas paisaxes que agora lembro...fotografía
de Mimiá.
De camiño parei en San Clodio, para regar a
pequena horta que está xunto á casa petrucial, agora baleira. Un
país formado a base de traballo non me gusta velo botado a monte,
aínda que sei que é unha batalla perdida. Por Bieite, Beade e San
Cristovo, comprobei como sendo moitos menos, ocupamos moito máis.
Aqueles fermosos pobos en acrópolis, nas ladeiras do val, arrodeados
de viñas ben traballadas que chegaban por abaixo ata o río e pola
cima ata cerca das cumes dos outeiros, deixando como único espacio
inculto o estritamente preciso para camiños e estradas, xa son
recordos, igual cós que ía buscando onte. Non queda xente nos pobos,
pero as construccións xa chegaron a Portapazos, ós Fondales de Beade,
á Barca, ó Areal, á Barxa Longa de San Cristovo. Chegaron a aquelas
paisaxes que agora lembro, tal como as vira, un día coma onte de hai
corenta anos, cando volvía en bicicleta do Instituto. Era o último
día do curso 1968-69; ese ano, coma todos, o 30 de Maio, o día de
San Fernando. Un día de competicións deportivas nun tempo de flores
e cereixas.
Fotografía actual
do cachón que hai no río Avia, xusto na Veronza... Fotografías de
Menacho.
Ponte medieval
do regato Maquiás xusto na Veronza. Fotografía de Menacho.
O lugar escollido para a xuntanza foi a Veronza.
Tamén está cambiada. Agora, o campo que se gañou –obra admirable-
chega ata o Xestal, pero o que é a Veronza estritamente parece máis
pequena: a piscina, as árbores plantadas e esa ansia que hai en
Galicia, por parte das institucións, de poñer cousas en tódolos
sitios, restáronlle moito encanto. Antes era un campo aberto, con
poucas árbores, os imprescindibles amieiros á beira do río e pouco
máis. Desde ese campo abríase a perspectiva da presa e dos muíños de
enfronte. Á dereita víase a fermosa ponte medieval do regato Maquiás,
oculta agora polo pegote da nova, e despois non había obstáculo
visual algún, a non ser os freixos e amieiros que ían debuxando o
cauce do propio Maquiás, ata a fachada do Instituto e a ladeira
asucalcada da Franqueirá. E aínda así, a Veronza segue a ser un
lugar fermoso.
Fotografía
de Frutos
Fernández, autor deste texto, con Cerecedo profesor do Grupo Escolar en tempos.
Fot. Mimiá
Na fotografía están
tres dos asistentes a 2ª Xuntanza: Álvaro. Enrique e Menacho.
Fot. Demetrio.
Tras os primeiros instantes de inquietude diante
da posibilidade de non coñecer a case ninguén, pronto comezaron a
aparecer caras amigas de antano. Estaban, como dicía Javier Marías
nun artigo recente, do que tomei o título, disfrazadas de
maiores, pero non foi difícil recoñecelas. Do meu curso a
penas media ducia de antigos compañeiros, pero os suficientes para
que case todos os da clase volvesen á memoria. O primeiro que atopei
foi o Serafín ‘O Barcia’, decano do Consello Regulador do Ribeiro.
Viña coa súa muller, Mónica, de San Andrés, unha daquelas catro ou
cinco rapazas, todas guapísimas, que subían na Golondrina
do Cabanelas, o destartalado autobús que, conducido polo señor
Plácido ou polo mesmo Paco ‘Cabanelas’, nos levaba cada día ó
Instituto, mesturados cos traballadores da industria funeraria e cos
viaxeiros ocasionais da banda esquerda do Avia. Apareceu pouco máis
tarde o Meixengo da Arnoia. Ten o pelo completamente branco, pero a
mesma cara que tiña hai corenta anos; agora anda por Lugo. O raro
apelido do amigo Perfecto (non chega a medio cento o número de
galegos que levan o apelido Meixengo) ten orixe indubidable
na Arnoia. A súa base está no alcume homónimo, que repite o nome do
paxaro: a meixengra/meixenga ou meixengro/meixengo
que son os nomes habituais no Ribeiro do ferreiro abelleiro. Fíxome
pensar o curioso apelido naquel Jesús José y María Calvo Lois,
posuidor do nome que máis gracia nos facía á hora de pasar lista os
profesores. Estivo tamén o Canedo, que me contou que hai anos
tratara de localizarme en Carballo –alí estiven entre os anos 1984 e
1991- xa que a súa familia era de alí, dato que descoñecía. Falamos
do Parada, do Venancio, do Filiberto, do Nicolás, do Faustino, do
fillo de dona Conchita e don José María, do Quines, do Tejerindo, do
Chao, do Otero, do Raúl, do Raña (Luís), do Almuíña (Carlos), do
Coello de Carballeda, do Fortunato, do Soutullo, do Félix, do
Baltasar, do Picho (José Luís Cortizo Blanco) –que estivo comigo en
Miranda e en Vitoria, onde reside-, do Comunista (Ángel Jiménez
Morán) de Xinzo e, por suposto, do malogrado Avelino (Carnero Dacal),
o que máis ligou en Miranda de Ebro de tódolos que fomos estudar alá
o bacharelato superior (dou fe). Eses todos eran do meu curso, pero
falamos de moitos máis: dos Covelo de Trasariz; do Pérez de Cartelle;
dos Mosquera de Xinzo; dos xemelgos das Chabolas; do Rato, do
Cebolas, do Tito, do Castor, todos de Castrelo; do Benito Civeira e
do Isaac de Beade; dos fillos de don José o de Correos, profesor de
matemáticas daquela e poeta de sempre (confírmame unha filla, da que
non coñezo o nome, que segue escribindo); dos fillos de don Gerardo;
do Fon, do Felipe do Ruso, do Mundo, ......
Na
fotografía Puga, o profe de Educ. Física e Canedo un
compañeiro. Fot. Mimiá.
Na
fotografía están tres asistentes a 2ª Xuntanza
entre Ana Sotelo e Sampedro está o Larox do que
fala Frutos. Fot. Demetrio
Foi un pracer saudar ó Larós pequeno (Luís) que
veu desde Santander ex profeso para a xuntanza. Eu era do curso do
seu irmán maior (José Manuel), o Larós auténtico, pero compañeiro
deste en innumerables disputas futbolísticas polos campos do
Ribeiro. Conteille a orixe do curioso alcume que levan el, o seu
irmán e, incluso –caso curiosísimo-, o seu pai. Puxémosllo ó seu
irmán polo nome do protagonista da serie de TV ¿Es usted el
asesino? (1968), o señor Larós; a causa foi que o noso
amigo sempre andaba cun paraugas, e esta era a arma asasina na
serie. Aparece outra cara amiga, a do Casiano de Esposende, tampouco
era do meu curso, pero cantos partidos de fútbol nos recreos non
botariamos con aquelas botellas de lixivia de plástico azul, facendo
de porterías os pés das canastas de baloncesto? Non o vira desde o
Instituto e foi moi emocionante atopalo. O Madarnás, tan agarimoso
agora coma hai corenta anos, que me conta que leva media vida
traballando no concello de Ribadavia. Unha das sorpresas foi atopar
na xuntanza ó Carballido, bo amigo; non sabía que fixera o COU en
Ribadavia. Con el o Paco do Bar Morto, outra sorpresa. Botamos
contas e, tal como eu sospeitaba, coincidimos un curso no Instituto,
el en 5º e eu en 1º. Aparece tamén un do curso inmediatamente
anterior ó meu, o Bendaña. Talvez non o recoñecese se me cruzase con
el pola rúa. Pero, unha vez descuberto, volve a min con forza a súa
imaxe de adolescente, o seu carácter alegre, as pernas algo tortas e
a rapidez que tiña xogando ó fútbol. Está estupendo. ¡Que alegría
velo despois de tantos anos!
Moitas mulleres sin dúbida.
Nesta fotografía está unha parte. Que ben escribe este
Frutos cando fala de "...rapazas en flor que nunca
debíamos haber abandonado".
Polo menos a metade da asistencia eran mulleres.
De vista resultáronme coñecidas case todas. De nome menos. Daquela,
para as rapazas, había unhas aulas totalmente separadas das dos
rapaces, e incluso tiñan horario de recreo diferente, por iso
soamente as víamos, para desgusto noso, ás entradas ou saídas de
clase. Recoñecín facilmente ás da contorna de Leiro e ás que ían no
Cabanelas, e de Ribadavia a bastantes. Entre estas mulleres están
algunhas das rapazas que primeiro nos gustaron, e supoño que entre
os homes algúns dos que primeiro lles gustaron a elas. Nunha boa
parte serán sentimentos que pasarán de incógnito por este mundo.
Coma moitos outros.
Na
fotografía aparece no medio Jose Luis Escudero xunto a
Enrique Álvarez. Con Jose Luis falou Frutos dun amigo en
común: Avelino Muleiro... Fot. Mimiá
O curioso desta
fotografía é que está Secundino besando a bandeira, e o terceiro
é Avelino Muleiro.
o amigo de Frutos e José Luis e tamén amigo da mili do
que escribe.Verán, Parga. 1970
Preséntase o Menacho, amabilísimo. Aínda que
dalgúns cursos posteriores ó meu, recoñecín pronto a súa cara, tal
vez por velo no bar do seu pai, o Bar Menacho -moi cerca do antigo
Alfonso- lugar de paso case obrigado cando un ía á estación de
Ribadavia para coller o tren ou esperar a un familiar. Teño tamén o
gusto de coñecer a Álvaro Lebón (intrígame o apelido, que el cree de
orixe francesa), que está en Madrid pero quere retornar á Terra, e a
Pepelui (José Luís Escudero), que me conta que coincidiu co meu
amigo Avelino Muleiro nun instituto de Vigo. Un par de novos amigos
máis, dos que non lembro agora o nome, foron outros excelentes
compañeiros de mesa no xantar. A conversa cun par de antigos
profesores, que non coñecía por ser posteriores á miña época, un de
francés e outro de educación física, deriva cara a temas tan
diferentes coma o topónimo Barbantes ou a familia Cerecedo da Ponte
San Clodio. E así foi pasando unha xornada importante nas nosas
vidas. E digo importante porque non a esqueceremos. Tal vez sexa
este o único criterio válido para identificar as cousas
verdadeiramente importantes: as que non se esquecen.
Na fotografía está a
Charanga dos Roquiños de Celanova, pero no centro está Andrés Andrade,
facendo que toca o saxofón, e a dereita Secundino, dous
dos responsables destas xuntanzas.
Deixei para o final, a propósito, a referencia
obrigada ó alma mater de todo isto, a don Secundino –a el non lle
gusta que o trate de don, pero sáeme ese don do corazón, e gústame
dicilo así-, sen esquecerme do seu grupo de colaboradores máis
próximos. Ten un gran mérito esto que fan, que non é outra cousa que
poñer o seu traballo á disposición de todos para que desfrutemos de
algo impagable: unha viaxe anual ós paraísos da adolescencia. Unha
viaxe a aquel tempo de amizades inocentes e de rapazas en flor que
nunca debíamos haber abandonado.
O Carballiño 31 de maio de 2009
Este texto está copiado o pe da letra do
Blog de Frutos Fernández González , JEANFRUJO
Nota: as fotografías, excepto a primeira, están postas no
texto polo webmaster da páxina en razón máis ou menos de esclarecer,
en algúns casos o texto. En calquera caso o texto é
unha auténtica xoia e as fotografías un complemento...
Inicio |
Asociación |
Faite socio |
Actividades |
Foro |
Historia |
Lembranzas e outras |
Email | Enlaces
 Volver.
|